Marijke van Eijkeren - Fotograaf
Home | Galerie | Blog | Routes | Publicaties | WerkAanDeMuur | Over mij | Contact

Blog 2021

Januari 2021

Winter

bessen met rijp van de meidoorn

Januari was nat en grijs. Niet echt wat we kunnen gebruiken in coronatijd. Op veel dagen leek het eerder herfst dan winter. Maar de laatste dag liet Koning Winter zich toch nog even zien. Na een koude nacht lag er een mooi laagje rijp over het landschap. Het bleef koud, maar het winterse zonnetje maakte het buiten aangenaam vertoeven. Met de auto naar een mooi natuurgebied is op deze zonnig zondag geen optie. De natuur wordt overspoeld door wandelaars nu dat nog het enige uitje is; parkeerplaatsen zijn overvol. Gelukkig ligt Nieuw Wulven op loopafstand. Het leuke van dit jonge bos ten noorden van Houten is dat je je 'corona' ommetjes zo kort en zo lang kunt maken als je wilt. Vandaag de korte wandeling.

kerstroos winterakoniet

bessen van de klimop

Maar eerst even rondkijken in mijn winterse tuin. De Helleboris kondigt al vroeg het voorjaar aan, gevolgd door de sneeuwklokjes en de winterakoniet. De bloemen houden hun blaadjes gesloten om zich te beschermen tegen de vorst. De bessen van de klimop doen denken aan de herfst. Maar ze zijn pas in februari, maart rijp. Zo vinden de vogels het jaar rond voedsel in de natuur. Met de takkenril van het snoeihout van de wilg achter in de tuin is het winterkoninkje blij. Het leeft erg verborgen, maar af en toe zie ik een flits van dit parmantige vogeltje met zijn opgewipte staart.

dooiermos

Vanaf De Haag volg ik een stukje het Fectiopad door Nieuw Wulven. De fietsbrug over de Rondweg is nog niet eens zo oud. Toch groeit er op de betonnen rand onder het hekwerk al volop korstmos. In Nederland zijn er meer dan 600 soorten. Het opvallend gele korstmos is waarschijnlijk Groot Dooiermos. Deze soort profiteert van de voedingstoffen veroorzaakt door ammoniak in de lucht. De naam mos is eigenlijk misleidend, want korstmos is helemaal geen mos. Het zijn schimmels die samen leven met algen. De algen groeien tussen de schimmeldraden en geven voedsel aan de schimmels. De schimmeldraden beschermen de algen tegen uitdrogen. Wat je ziet zijn de vruchten van de schimmeldraden. Door kou en vocht kleuren ze extra mooi.

roodborstje

Na het weiland neem je het eerste wandelpad rechts langs een waterpartij. Vaak zwemmen hier krakeenden. Begin januari hadden ze duidelijk paren gevormd. Nu ligt er een dun laagje ijs en is er geen eend of meerkoet te bekennen. Wel het roodborstje. Altijd als je hier langskomt hoor je zijn roepje, een tikkend geluid. Ik vind het lastig te onderscheiden van de alarmroep van het winterkoninkje dat hier ook vaak zit. Afgelopen jaar tot laat in de herfst liep het Drentse heideschaap in het weiland en het aangrenzende bos. Vandaar waarschijnlijk de fel blauwe touwtjes die aan de afrastering zijn geknoopt. Het pad maakt twee haakse bochten. Juist in die bochten hoor en zie je vaak vogels.

katjes en elzenpropjes van de Zwarte Els

Links van het pad is een elzen, berkenbosje. Beide soorten doen het goed op natte grond. Dit deel van Nieuw Wulven heet niets voor niets drasbos. Het bos is aangelegd in de polder Wulverbroek. De naam broek geeft aan dat het om een moerassig gebied gaat. Met de hevige regenval van de laatste maanden staan veel bomen in het water. De els heeft geen last van de natte voeten. In januari zitten de elzenpropjes nog aan de takken. Het zijn de vrouwelijke katjes van vorig jaar. Die van dit jaar kun je ook al zien zitten. Ze zijn heel klein. Na de bestuiving groeien ze uit tot de propjes waarin het zaad zit. De mannelijke katjes zijn langer. Nu zijn ze nog gesloten. In de lente kleuren ze van paars naar gele slierten vol stuifmeelkorrels.

maretak maretak

Na de twee haakse bochten neem je de eerste afslag rechts. Tussen dit pad en de Rondweg liggen de Biezenvelden en een voor wandelaars ontoegankelijk stukje bos. Kijk vrij aan het begin van het pad even omhoog naar de toppen van de bomen rechts van het pad. Tot mijn verrassing groeien hier maretakken. Ik zag ze afgelopen herfst voor het eerst in de kale takken. Maar ze moeten er al veel langer hebben gezeten. Een andere naam voor maretak is vogellijm, heksennest of mistletoe. De witte bessen zijn kleverig en als de vogels ze eten, blijven zaadjes plakken aan de boom. Alleen daar kan de maretak groeien. Het is een halfparasiet die zijn water uit de boom haalt en het zonlicht opvangt met zijn bladeren. Elk jaar komen er een paar blaadjes bij en het duurt dus jaren voor er van die mooie grote bollen zichtbaar zijn.

reeensporen

Verderop zie ik sporen van de reeën die ik hier 's morgens vroeg vaak zie. Dankzij het wit berijpte gras kun je goed de reeënpaadjes zien. Ze hebben een vaste route door het bos. In het bosperceel rechts van het pad vinden ze voedsel, vooral langs de ruige stukjes langs het plasje. Via een vaste route steken ze het pad over om aan de andere kant verder te grazen of een veilige rustplek te zoeken.

Op het water van de sloot, rechts van het pad vormt het dunne laagje ijs prachtige structuren. In de berm liggen nog de laatste gave blaadjes van de herfst. De rijp maakt er mooie kunststukjes van.

riet met een laagje rijp

Aangekomen bij de afgelopen jaar aangelegde, nog afgesloten, afslag van de Rondweg ga je linksaf. Links ligt een ruig stukje zonder bomen. Die afwisseling van percelen met verschillende begroeiing zorgt voor een grote variëteit aan vogels. Zowel bosvogels, watervogels en vogels van de rietvelden vinden nestgelegenheid en voedsel in Nieuw Wulven. In het voorjaar kun je hier weer de rietzanger, sprinkhaanzanger, de blauwborst en rietgors horen. Nu kun je genieten van de goudbruine riethalmen van het afgelopen jaar met een laagje rijp. Voor de doorstroming van het water worden de oevers van de waterlopen in het najaar gemaaid. Gelukkig gebeurt dit met oog voor de natuur en blijven stukjes riet staan. Vooral de rietzanger en de blauwborst nestelen in oud riet.

bessen van de meidoorn

Neem het eerste pad links. Het pad slingert aan de Houtense kant van de Zijlgraaf door bosschages. Aan de rechterkant is een smalle strook beplant met inheemse struiken. Tussen de kale takken door heb je zicht op de open strook oever langs de Zijlgraaf. Hier ligt een hogedrukgasleiding, daarom mogen er geen bomen groeien. Bij een groepje meidoorns ben ik altijd extra alert op lijsters. In de winter heb je hier grote kans op koperwieken. Vandaag zie ik ze helaas niet. Maar de berijpte takken met bessen vergoeden veel.

waterhoentjes slapen in een boom

In de dichte takkenbossen bespeur ik in het voorbijgaan iets bijzonders. Vanuit mijn ooghoeken zag ik iets dat er anders nooit zat. Met mijn verrekijker zag ik pas goed wat zich hier verborgen hield. Er zat een groepje van zo'n vijf meerkoeten te slapen. De rijp zat op hun rug. Dat vroeg om een foto. Vogels slapen met een oog open zodat ze ook tijdens hun slaap de omgeving in de gaten kunnen houden. De helft van hun hersens blijft wakker. Die wandelaar die opeens stil bleef staan om dit wonderlijke verschijnsel te bekijken bleef dus niet onopgemerkt. Ik maak maar heel beperkt foto's van vogels om de natuur niet te verstoren. Ik voelde me dus wel schuldig toen de waterhoentjes een voor een hun slaapplek verlieten. Gelukkig niet in paniek en een troost was dat het al tegen twaalf uur liep. Het waren echte langslapers.

Dat je hier door drasbos loopt is goed te zien aan het mos op de stammetjes en lage takken van het bosje links van het pad. Dat je niet door de modder loopt te baggeren is te danken aan het ophogen en draineren van de wandelpaden door Nieuw Wulven. Mooi zijn ze er niet op geworden. Ze zijn half verhard met gemalen puin dat niet of onvoldoende afgedekt is met aarde. Het duurt daardoor extra lang voordat er een beetje gras op wil groeien zodat ze weer natuurlijk ogen. Bovendien is fluisterstil lopen om vogels niet te verstoren vaak onmogelijk. Maar in het natte seizoen heeft het ook zo zijn voordelen.

twee knobbelzwanen vliegend

Aan het eind van het pad gekomen kun je via het fietspad teruglopen of meteen links binnendoor via het pad langs het plasje waar je aan het begin van de wandeling liep. Het is een kort ommetje, maar als je je ogen en oren de kost geeft kun je er lang over doen. Zo hoor je staartmeesjes en het winterkoninkje eerder dan dat je ze ziet. Altijd leuk om ze dan ook met de verrekijker in beeld te krijgen. Overvliegende zwanen herken je aan het kenmerkende geluid van de vleugelslag. Zouden ze al weten dat deze winterse zondag pas een voorbode is van de echte winter een week later?

home