Juni 2022
Open tuin weekend Lunenburg
Aan de Langbroekerwetering in de Kromme Rijnstreek staan veel kastelen. Paden in het buitengebied van de landgoederen zijn vaak opengesteld voor wandelaars. De tuinen zijn echter privéterrein. Sommige kastelen hebben een keer per jaar een open tuinendag. In de tuin van kasteel Lunenburg was ik nog nooit geweest en over het buitengebied van Lunenburg loopt geen wandelpad. Hoog tijd dus voor een bezoek aan Lunenburg. De rondwandeling Beverweerd die ik voor deze maand had gepland moet dan maar een weekje wachten.
Kasteel Lunenburg ligt aan de Langbroekerdijk tussen de Cotherweg en landgoed Hindersteyn. Oorspronkelijk stond er alleen een vierkante toren, een donjon. Deze is rond 1280 gebouwd. Leenmannen van de bisschop bewoonden het kasteel. Later kende het verschillende eigenaren. In 1680 werd de woontoren uitgebreid met een woonvleugel en stallen die in 1860 weer werden gesloopt. De gracht om de toren werd gedempt. De toren werd onderdeel van een landhuis. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog verwoestte een bombardement van de geallieerden het kasteel vanwege de legerauto's die er stonden.
Het kasteel was onbewoonbaar. Na de oorlog was er geen geld voor een restauratie en het kasteel dreigde gesloopt te worden. Dankzij de Stichting tot behoud van de Lunenburg is het kasteel in oude glorie hersteld. Rond de woontoren is weer een gracht gegraven zodat de toren weer op een eilandje staat.
Het woonhuis is nieuw en staat buiten de gracht. Via een houten brug kun je op de eerste verdieping van de toren komen. Het huis in de vorm van een dwarshuisboerderij is gebouwd in de 20ste eeuw op basis van tekeningen uit de 18de eeuw.
Dicht bij het kasteel zijn de tuinen strak vormgegeven.
Na het bruggetje over de gracht is gekozen voor de Engelse landschapsstijl. Het is een ontwerp uit de jaren tachtig van de vorige eeuw van de Britse Caroline Tisdall Mackenz. De tuin was verwilderd. Rond de bestaand elementen zoals de oude markante bomen ontwierp ze een tuin die paste in het landschap.
Waterpartijen zijn een belangrijk onderdeel van de tuin. De vijver is aangelegd in de vorm van yin en yang.
Overal vind je plekjes om te zitten, alleen, met z'n tweeën of met een groepje.
Houten bruggetjes verbinden de sfeervolle omsloten of meer open plekken in de tuin. Je kunt er heerlijk ronddwalen en wordt steeds opnieuw verrast.
Langs het water staan kleurrijke bloemen die veel insecten aantrekken. Meer in de schaduw staat een heel veld witte aronskelk. Overal in de tuin en het buitengebied bloeien botanische witte klimroosjes.
In de verwilderde tuin stonden prachtige oude bomen. Deze zijn opgenomen in het ontwerp van de tuin.
Beelden hebben elk een eigen plek in het tuinontwerp. Een robuust paard duikt op midden tussen het groen van de varentuin. Een klassiek beeld staat centraal in een strakker ontwerp.
Vanuit de landschapstuin nabij het kasteel zijn er doorkijkjes naar het buitengebied.
Tijdens het open tuin weekend is er niet alleen een route door de tuinen. Er zijn ook twee routes door het buitengebied. Een van de routes gaat over het eikenlaantje. Het bemoste pad met aan beiden kanten eiken en een sloot is opvallend zacht. Het lijkt alsof je over een tapijt loopt. Aan het eind van het laantje kijk je uit op het natuurgebied dat begin deze eeuw is aangelegd voor de weidevogels. Terwijl ik met mijn verrekijker de luidkeels zingende rietvogeltjes probeer op te sporen, raak ik in gesprek met een oudere man. Hij vertelt dat hij in dit laantje tachtig jaar geleden met zijn moeder cantharellen plukte. Er volgt een boeiend verhaal over de tijd dat hij hier woonde, het leven in die tijd en het bombardement in de oorlog.
Halverwege het pad wijst een infobordje je op het ooievaarsnest naast het pad. Het nest is bewoond en minstens één jonge ooievaar heeft het voorjaar met regen en veel wind overleefd.
In het kader van het natuurproject is over de volle breedte van de langgerekte kavel van landgoed Lunenburg een plas uitgegraven. Vanaf een bankje aan de oever geniet ik van de natuur. In de verte roept een koekoek zijn naam. In het riet zingt de karekiet 'je hoort me wel maar je ziet me niet'. Vlinders en libellen genieten van het zonnige weer.
Aan de overkant gaat de plas geleidelijk over in de smalle sloten die over de lengte van de kavel van Lunenburg lopen. Op de website met topografische kaarten die de historie van Nederland in kaart brengt kun je dit mooi zien.
Een deel van het buitengebied bestaat uit smalle kavels grasland, van elkaar gescheiden door sloten en houtsingels. Het is het landschap dat zo kenmerkend is voor het Langbroek.
De botanische klimroosjes in de houtsingels leggen de verbinding met de tuinen in Engelse landschapsstijl verderop.
Na het coulisselandschap gaat de route door het buitengebied via bochtige graspaden door bos terug richting kasteeltuinen. Op de roep van de koekoek en het gezang van de vele soorten vogels die zich hier thuis voelen na is het stil. Ondanks het open tuin weekend kom je geen mens tegen. De meesten komen vooral voor de tuinen en blijven dicht in de buurt van het kasteel.
Op de grens van buitengebied en kasteeltuin kom je langs een imposant insectenhotel. Het is het werk van imker Ton Nahuijsen. Hij werd allergisch voor bijensteken en bouwde zijn bijenstal om tot een insectenhotel XXL. Behalve de vele soorten wilde bijtjes, lieveheersbeestjes en oorwurmen is er ook ruimte voor vlinders om zich te verpoppen of te overwinteren. Bovenin zijn nestgaten voor vogels die graag in een kolonie broeden en op de grond vinden egels en kleine knaagdieren een veilige plek. Informatiepanelen geven uitleg over de bewoners van het insectenhotel en andere dieren die op het landgoed leven.